Sabtu, 25 Mei 2013

ANAK LUTING MAMPATEI KAMBE HAI



Tege anak hatue je inggare oloh “Anak Luting” awi biti berenge pandak tutu hanyak kurik ampie. Aluh umure jadi sadang kabujang tapi biti bereng kilau anak kurik tabela. Kinjap oloh sapantar dengae hababaka manawah ie awi kakurik bitie te.

Tege tinai anak hatue je inggare oloh “Tunggal Bakas, Tunggal Tabela tuntang Tunggal Busu” ewen telo hampahari. Ewen telo te hakula dengan Anak Luting. Hung sinde katika Anak Luting handak umba ewen telo te basatiar-bausaha akan parak kayu, handak manggau narai bewei hung parak kayu je tau akan injual, ihapan ewen, kilau kare gemur, garu, gitan nyatu tuntang nyating.

Metuh Anak Luting mander arepe handak umba basatiar akan himba, Tunggal Tabela tuntang Tunggal Busu handak dia nahuang mimbit ie, awi biti berenge je kurik. Kuan itung ewen mawi mampaderuh ih. “Kilen ampie ie ulih metun kare puat bahata, kare behas uyah, imbit arepe mahin baya-baya ih. Kanampie tinai amun kare dimpah sungei, tau mawi itah uyuh metun mumah ie ih” kuan ewen ndue.

Auh ewen ndue te tara hining Tunggal Bakas, palus ie hamauh dengan ewen ndue : “Ela itah manawah oloh, ela hamauh kilau te. Olon kalunen tege kalabihe tege katapase. Eweh katawa Anak Luting tuh tau mimbit rajaki akan itah. Nauh ih ie umba itah basatiar.” Ye, ewen ndue te benyem tuntang hakun mimbit Anak Luting umba basatiar akan parak kayu.

Hanyak tampalawei andau ewen epat biti te tulak manampa jalanae akan parak kayu. Tanjung janda-jandau akan bentuk himba kanih. Metuh andau lius kaput ewen epat sampai kea eka je kaharap tuntang kahimat ewen. Balalu ewen mampendeng ije puduk umbet akan ewen epat ih.

Pire-pire andau ewen mangumbang eka te manampayah eka kare nyatu, tuntang kare nyating je are melai hete.
Amon ewen sundau nyating te ewen palus mimbit akan puduk ewen, tuntang mangutat kare kayu hete akan tanda, uka jewu tinai ewen manangkaluli manduae.

Hung sinde katika ewen epat te pakat uka basatiar mangumbang himba te kabuat-kabuat. Anak Luting misik bagulung palus ie tulak hayak andau hanjewu magun buta-butat ih. Hung benteng jalan Anak Luting tarewen sabanen awi pasuru ije kungan bawui himba ‘talimpai” je hai tutu, metuh bawui te mandui ngalabangan. Bawui te buhau kea, tuntang Anak Luting buli akan puduk ewen epat. Ie dia manyarita panyundau akan ewen telu hampahari nah.

Hayak janjewu tinai Anak Luting harikas palus manekap sipet ayue ije imbite bara lewu. Sipte te pandak tutu baya ije tipeng penang ih, tuntang rombak sipet te kurik , ali-alis lawas talali ih, baya inguan bara tabalien batue. Damek jari sadia je puna baipu ulih mampatei bajang bawui.

Pas Anak Luting jari sampai eka kalabangan bawui male, ie palus manyelek rangka-rangkah. Pea kahureh puna bawui je male metuh mangalabangan. Narai tunggu entai kuan atei Anak Luting. Palus ie manyipet bawui talimpai te. “Pet!!” Takinyot paran bawui, awi damek te kurik haliai. Sama angat pepet piket ih. Bawui te dia tahu-tahu magun ngalabangan. Pit-pet auh sipet Anak Luting, sampai lepah isin damek, bawui magun dia gitan ampin kapehee. Tepa rise rahas ndai Anak Luting, ie harikas mendeng hayak mangkariak “kiiuuuyyyy!!!!” Bawui tarewen sabanen, palus balihang matei.

Hemben te kea Anak Luting manangkajuk manalih bawui talimpai je balihang te. Puna jari matei bawui te, balalu Anak Luting manyayat kadue pinding bawui te. Pinding bawui inyuang huang keba, palus ie buli akan puduk ewen.

Sana sampai puduk, Anak Luting palus mampeter arepe, awi haranan kagugup tuntang kahekae. Tunggal Bakas ewen hampahari Hengan manampayah ampin Anak Luting te. Te ewen telu misek narai buku sabab ie je kilau te. Tumbah ih Anak Luting “cuba ketun manampayah huang keba kau narai ampie hete”! kuan Anak Luting. Gulung kea Tunggal Busu manangkilik keba ayun Anak Luting. Ie tarewen, palus hamauh “Haw.. kilen tege kare pinding bawui melei keba tuh?” kuae. “Dinungku endau.” Kuan Anak Luting.

“Haw..! Matei belum bawuie?” Boh kanampie aku ulih manyayat pinding bawui amun belum.” Kuan Anak Luting. “Hung kueh hantun bawui te?" has itah manalihe.!!” Pisek ewen telu.

“Ayu... itah manduae.” Kuan Anak Luting, ie harikas awi berenge jari baringas.

Ye ewen epat sana sampai eka hantun bawui te, ewen metun hantun bawui je puna hai tutu, hanyak puna menyak.
Sana uras lepah taetun ragan bawui te, ewen balalu manampa pasah eka manyehei isin bawui te. Rajaki hai puna mampamangat belai ewen epat kuman isin enyak bawui je mangat tutu.

Tagal sehei isin enyak bawui je puna hiu-hiut tutu. Hakabuah riwut sampai urung “Kambe Hai barombak likute” Sampai hanti-hantis sinde iweh kambe hai barombak likut te. Narai taluh ati, kambe hai te hadari mangguang ewau je mangat tutuh nah. Metuh te Tunggal Bakas ewen telo pahari jari tulak basatiar tinai.

Sana sampai puduk ewen Anak Luting, Kambe Hai palus hamauh. “Oii… Anak Luting !! Lalehan kamangat papui enyak bawui tuh??!! Kuae. “Punae mangat tutu je arae sehei bawui menyak, puna hiu-hiut sinde. Bawui tuh dinin ikei male” Kuan Anak Luting tumbah.

Dia paramisi tuntang misek kakai je kambe hai te, ie palus lip-lap kuman sehei bawui te. Sana kambe hai te jari besuh, ie hamauh tinai dengan Anak Luting.

“Oii… Anak Luting ayu ikau muat akangku kare sehei tuh, namean huang likut ku, akan imbitku buli.!!” Kuan Kambe hai je barombak likute.

Ye, Anak Luting muhun bara puduk ewen, ie manukep kambe hai. Hung hete are kare tuyuk nyating je jari dinun ewen epat nah. Anak Luting manamean kare butub nyating akan rombak likut kambe hai. Kembe te dia manampayah gawin Anak Luting awi ie suntup hayak magun menta isin-enyak bawui. Sadang kakare butub nyating tame rumbak likut kambe hai te. Palus kambe hai hamauh. “Sukup..sukup!! sadang kare puat tuh, sadang ehate!!” Kuae. “Haw.. ela helu!” Kuan Anak Luting, “isut tinai”! Hayak kea Anak Luting maninjek apui, manutung nyating je melai likut kambe hai te.

Sana jari belum apui te, Anak Luting hamauh dengan Kambe Hai. “Has jari ndai!” Tulak ndai ikau!” Kuan Anak Luting.

Lasu-laut angat likut kambe hai te. Ie mandawa puna lasut sehei bawui nah. Sambil kumi marium ie hanjak buli akan ekae. Metuh hung jalan buli salenga dumah riwut kiba-kibar, mahimun baran nyating hung likute. Narai taluh ati palus habandam sinde apui hung likut kambe hai te. Ie tarewen : “Akuiii… dia je lasut sehei jetuh!! Puna gawin Anak Luting je marapus aku tuh!!’ Kuae parak hadari. Ie puna dia tau mampelep apui intu likute. Kambe Hai te hadari birip-barap, manantarang kare kayu-dereh, rink-rak, dim - dam sinde uras balihang.

Baya-baya nukep baun ekae melai, kambe hai te palus balihang matei, awi kalasut apui hung likute.

Metuh Tunggal Bakas ewen telo hampahari dumah bara bentuk himba, ewen tarewen manampayah kare sehei batisa isut ih. “Boh..! Kilen sehei bawui itah tuh je tisa isut, kueh kare nah, Anak Luting??” kuan ewen misek. “Endau dumah Kambe Hai barombak likut kuman sehei bawui tuh. Kuan tumbah Anak Luting.

“Buhen ikau dia mangahana ie.!?” kuan ewen sangit. “Nauh ih. Kanduen keton kea!! Ie mahin matei !” Kuan Anak Luting. “Haw.. matei kilen nah?” pisek ewen. ”Matei ie, awi tukan ku apui intu likute”! Has itah manyak kambe hai te.!” Kuan Anak Luting.

Ye, ewen epat manyak awan kambe hai je hadari nah. Mangat tutu manggau awi are kareh pelek kayu je nantarang kambe hai. Dia pire-pire kakejau palus sundau ewen hantun kambe hai te, tanga-tangai melai baun ije guha eka melai.

Ewen epat manangkilik rombak goha te, sakalinya are tutu olon kalunen je inawan masung awi kambe hai. Uras olon te ringkong-rihu awi katahin ewen inawan, ewen dia puji kuman. Ampie lague oloh je inawan te akan panginan kambe hai, amon ie balau, palus ie kuman olon kalunen je nawae te ije mije.

Oloh are je buah tawan imasung awi kambe hai te, nambawai balaku dohop dengan Anak Luting. Palus kea ewen epat mampalua oloh are te, parak mendeng-lungkang-lihang awi tahi dia kuman, ewen impalua bara ekae inawan.

Anak Luting ewen epat mimbit oloh are te bawi hatue je buah tawan, buli akan lewu. Pire-pire andau oloh je buah tawan kambe hai te, harue barigas kea limbah sukup kare panginan ewen impakan oloh lewu.

Limbah jari barigas tengah biti buli akan lewu humae, awang je mangun bingat. Awang je jari kalapean atawa dia kawan lewu humae ewen belum melai lewu te ih.

Oloh are manyewut tarima kasih dengan Anak Luting dengan Tunggal Bakas ewen telu hampahari. Kuan Tunggal Bakas dengan oloh are, “je patut mandinu sewut tarima kasih” iye te Anak Luting basa ia je mampatei Kambe Hai.”

Peteh Penyang :
1. Ela itah manampayah-manilai oloh awi potongan / penampilan luar bewei.
2. Ela itah manawah oloh beken. Basa kalunen tuh tege katapase, tege kalabiene.
3. Tuah Rajaki uras awi asin Hatalla.
4. Itah patut mandohop eweh bewei, aluh dia tundah-kulan itah.
5. Itah patut kea batarima kasih dengan oloh je jari mandohop tuntang manyalamat itah aluh ie te kurik atawa tabela bara itah.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar